OC doe je samen! Op welk punt van het OC-traject je ook bent, alleen met een betrokken team wordt dit traject een succes.

Maar wie hoort er eigenlijk bij dat team? Iedereen! De OC-gebruiker is de spil en het is belangrijk dat hij/zij zoveel mogelijk inspraak heeft. Iedereen die interactie heeft met de gebruiker kan een bijdrage leveren aan een succesvol OC-traject. Communicatie vindt nu eenmaal altijd en overal plaats. Dat betekent dat er op elk moment een mogelijkheid of behoefte kan zijn om OC te gebruiken en dat OC-gebruikers altijd toegang moeten hebben tot hun systeem. Het team zorgt hiervoor. Motiveer iedereen in de omgeving van de gebruiker om OC te gebruiken en ondersteunen. Daar horen dus ook leeftijdsgenootjes, klasgenoten en broers en/of zussen bij.

In dit artikel bespreken we de belangrijkste taken van het OC-team tijdens het OC-traject, zoals vaardigheden veronderstellen, kennis van OC opdoen en OC beschikbaar maken. Bovendien is het belangrijk dat teamleden direct beginnen met modelleren en hun vaardigheden als communicatiepartner ontwikkelen. Daarnaast is er samenwerking nodig om elkaar te ondersteunen, informatie in te winnen en de vorderingen van het OC-traject te bespreken.

Vaardigheden veronderstellen

Als teamleden geloven in het ontwikkelingsvermogen van de OC-gebruiker kunnen ze een enorme bijdrage leveren aan het leerproces. Ze veronderstellen vaardigheden, oftewel, ze gaan ervan uit dat de OC-gebruiker de potentie heeft om te leren. Ze beseffen dat de gebruiker iets te vertellen heeft en gezamenlijk bieden ze hem/haar daarvoor de benodigde middelen en ondersteuning.

Met deze positieve instelling creëren de teamleden keer op keer de gelegenheid voor interactie, betrokkenheid en natuurlijke communicatie.

OC begrijpen

Teamleden raken pas goed bij het OC-traject betrokken wanneer ze begrijpen wat OC inhoudt. Dit gaat verder dan alleen de eenvoudige beginselen; ze moeten leren hoe ze de taalvaardigheid van de gebruiker met behulp van OC kunnen ontwikkelen en ondersteunen.

Daarnaast is het belangrijk dat de teamleden het persoonlijke systeem van de OC-gebruiker in de vingers krijgen. Dat doen ze door het systeem uitgebreid uit te proberen en te 'spelen' met het vocabulaire. Ook is het belangrijk dat de teamleden leren hoe ze woorden aan het vocabulaire kunnen toevoegen en het OC-systeem kunnen afstemmen op de behoeften van de gebruiker. Zo krijgen ze het nodige zelfvertrouwen om met alle aspecten van het systeem om te gaan.

OC altijd beschikbaar maken

Het team richt gezamenlijk de omgeving in zodat OC altijd en overal beschikbaar is. Dat houdt in dat het systeem altijd is opgeladen en ingeschakeld, en dat het makkelijk toegankelijk is wanneer de gebruiker wil communiceren. Om dat te bewerkstelligen kan het team onder andere papieren kaarten en posters van het OC-systeem maken of het op een digibord of tv projecteren. Met behulp van draagriemen, harnassen en standaards zijn OC-apparaten bovendien makkelijk mee te nemen en zijn ze direct binnen handbereik.

Modelleren

De belangrijkste stap voor de teamleden is dat ze allemaal leren modelleren. Modelleren houdt in dat ze de woorden op het OC-systeem aanwijzen terwijl ze met de gebruiker praten. OC-gebruikers leren namelijk hoe ze het systeem zelf kunnen inzetten voor communicatie als ze de mensen in hun omgeving het systeem zien gebruiken. Bovendien ontdekken ze op deze manier de sociale waarde en de kracht van OC.

Alle teamleden zetten zich in om te modelleren; het is niet voorbehouden aan maar een of twee personen. Als ze samenwerken en elkaar ondersteunen wordt modelleren onderdeel van de dagelijkse communicatie met de OC-gebruiker.

Zie je een teamlid op een geweldige manier modelleren, film het dan en deel de video met de anderen.

Vaardigheden als communicatiepartner ontwikkelen

Het is heel belangrijk om de OC-gebruiker op de juiste manier te ondersteunen, te stimuleren en adequaat op hem/haar te reageren. Daarom moeten de teamleden leren om betrouwbare en consistente communicatiepartners van OC-gebruikers te worden.

Ze kunnen hun vaardigheden als communicatiepartner op veel manieren verbeteren. Een paar handige uitgangspunten zijn bijvoorbeeld om de basisprincipes van timing en wachttijd door te nemen, de juiste hulp- en aansporingtechnieken te leren en te bespreken hoe je het beste op de communicatie kunt reageren. De teamleden stellen gezamenlijk strategieën op die iedereen consequent gebruikt om ervoor te zorgen dat de OC-gebruiker consistente informatie en feedback krijgt van alle mensen in zijn/haar omgeving.

Ondersteuning en training

Ondersteuning en training zijn onmisbaar om de kennis van het hele team op hetzelfde niveau te brengen. Zo kan er een extra training worden georganiseerd over de basisprincipes en leermethoden van OC. Als iedereen dezelfde basiskennis heeft, voorkom je stagnatie in het OC-traject.

Teamleden met meer ervaring of achtergrondkennis hebben een leidende rol in het ondersteunen en trainen van de anderen.

Elk team is anders en heeft behoefte aan hulp bij verschillende aspecten. Gebruik onze OC Leren Gids om te bepalen op welk punt jouw team de meeste ondersteuning kan gebruiken.

Niet alle hulp hoeft uit het team zelf te komen. Denk ook eens aan professionele congressen, workshops en online trainingen.

Ga naar onze Help- en Support-pagina's voor ondersteuning van onze producten.

Meer informatie over kernwoorden en bijbehorende materialen vind je in de AssistiveWare Core Word Classroom.

Op deze website vind je ook handige trainingsvideo's (Engelstalig):

En volg deze handige blogs en websites voor meer informatie:

Informatie verzamelen

Gedurende het hele OC-traject is het belangrijk dat het team continu informatie verzamelt. Zorg dat jullie goed in kaart brengen wat wel en niet werkt voor de OC-gebruiker. Een handige strategie is om video's, foto's en verhalen te verzamelen van successen én uitdagingen. Deel die onderling om ervan te leren en elkaar verder te helpen.

Evalueren en bespreken

Als team bespreek en evalueer je regelmatig de voortgang en doelen van de OC-gebruiker. Het is heel belangrijk om gezamenlijk naar de nieuwe communicatiedoelen toe te werken en overeenstemming te hebben over de vereiste strategieën. Organiseer besprekingen om alle verzamelde informatie door te nemen. Identificeer eventuele valkuilen van de omgeving of in de omgang met communicatiepartners. Tot slot zorgt het team er gezamenlijk voor dat de OC-gebruiker altijd stappen vooruit kan maken.

Nieuwe teamleden

Omdat er nu eenmaal mensen komen en gaan in het leven van een OC-gebruiker verandert de samenstelling van het team met enige regelmaat. Bereid je hierop voor met een doordacht plan over de manier waarop jullie nieuwe teamleden betrekken bij OC. Bied bijvoorbeeld een geschreven handleiding en instructievideo's aan. Een andere tip is om nieuwe teamleden de anderen te laten observeren. Zo kunnen ze zich de uitgewerkte strategieën eigen maken.

De volgende stap

Teamleden ontwikkelen zich continu om de OC-gebruiker optimaal te kunnen ondersteunen. Binnen het OC-traject zul je regelmatig terugkomen op dit aspect. Elk teamlid, inclusief de OC-gebruiker, speelt een belangrijke rol in een succesvolle implementatie van OC. De volgende stap is om een plan te maken waarmee je het OC-systeem op elk moment van de dag kunt inzetten.

Bronvermelding en links