Veel mensen werken met OC op verschillende vlakken. Voor sommigen is het een onderzoeksonderwerp of een hulpmiddel in hun klinische praktijk, en voor mensen die ermee communiceren is het vaak een onvolmaakt maar onmisbaar hulpmiddel. Voor de meesten is OC vooral een leerproces in de praktijk. Hoeveel boeken en onderzoeken we er ook over lezen, het implementeren van OC is veelal praktijkgericht. We moeten dit echt zelf doen. Het kost tijd en moeite, je moet problemen oplossen en veel oefenen. Daarom hebben we OC-mentoren nodig.

Sonja communiceert door te typen. Als vrijwilliger helpt ze jongeren met verschillende beperkingen. Sonja merkte dat deze kinderen en tieners haar OC fascinerend vonden en vaak meer met haar praatten wanneer Sonja hen liet typen of wanneer ze haar OC mochten gebruiken. Ze heeft nu meerdere OC-apps op haar iPad zodat ze met iedereen op hun eigen manier kan praten.

Daniël kan al zijn hele leven beperkt praten. Vorig jaar is hij naar een conferentie voor mensen met autistisme geweest. Daar ontdekte hij OC. Verschillende OC-gebruikers hielpen hem bij het selecteren van een app, een hoesje en een bluetooth-luidspreker. Hij ziet ze regelmatig via videochats. Met hun begeleiding heeft hij OC onder de knie gekregen. Hij vindt dat hij nu meer kan delen met zijn vrienden en familie, omdat hij niet meer afhankelijk is van spraak. Hij heeft onlangs promotie gekregen op zijn werk, en hij denkt dat dit komt doordat hij met zijn OC beter kan communiceren met zijn omgeving.

De moeder van Samuel is naar een OC-conferentie geweest om te leren hoe ze haar zoon kan helpen communiceren. Ze heeft meegedaan aan workshops waarin ze sprak met volwassenen die OC gebruiken. Na de sessies vertelde ze in haar online groepen voor ouders dat ze ‘werkelijk verbaasd’ was. Door de OC-gebruikers is ze opnieuw gaan nadenken over de vele manieren waarop ze haar zoon kan ondersteunen. Ze had er bijvoorbeeld nooit bij stilgestaan om om toestemming te vragen voordat ze woorden toevoegde aan zijn vocabulaire of voordat ze zijn berichtengeschiedenis bekeek. Toen ze thuiskwam van de conferentie, bood ze Samuel haar excuses aan voor alle dingen waar ze nooit rekening mee had gehouden. Ze vindt dat zij en Samuel nu een veel hechtere band hebben. Ze is intens dankbaar dat ze volwassen OC-gebruikers heeft gevonden die haar hebben begeleid, zodat ze haar zoon beter kan ondersteunen. Bovendien wil ze Samuel helpen om zijn eigen OC-mentoren te vinden.

Een OC-mentor is iemand die directe ervaring heeft met het implementeren van OC voor zichzelf of anderen. Mentoren hebben ervaring met het wegnemen van communicatiebarrières voor mensen die niet goed (genoeg) kunnen communiceren met spraak. Ze hebben zelf een OC-traject doorlopen, waardoor ze kunnen inschatten hoe ver anderen zijn in hun traject. Op die manier kunnen ze gebruikers begeleiden en vooruit helpen.

OC-gebruikers als mentoren

OC-gebruikers kunnen mentoren zijn. Ze hebben meer persoonlijke ervaring dan wie dan ook, en kunnen dus hun verhaal vertellen en anderen ondersteunen. Elke OC-gebruiker kan een mentor worden voor iemand die gaat beginnen met OC. OC-gebruikers hoeven niet alles te weten van hun OC voordat ze mentor worden. In elke stap van het traject hebben we meer OC-gebruikers nodig die mentor willen worden en anderen kunnen begeleiden.

In interviews vertelden OC-gebruikers dat hun OC-mentoren een onmisbare steun waren. Ze omschreven deze mentoren als gelijken met meer vaardigheden en ervaring. Deze medegebruikers van OC hebben effectieve strategieën ontwikkeld om vergelijkbare communicatiebarrières te overwinnen. Ze nemen de tijd om te helpen en delen hun ervaringen via conferenties, blogs of social media. De mentoren laten zien hoeveel OC voor hen betekent en sporen anderen aan OC verder te verkennen. Ze demonstreren hoe je OC gebruikt tijdens gesprekken of in schriftelijke communicatie. OC-gebruikers hebben deze mentoren geobserveerd en met hen samengewerkt. Daardoor vonden ze de juiste weg vooruit en ontdekten ze de mogelijkheden van OC.

Onderzoekers zoals Blackstone en Paterson hebben vastgesteld dat gebruikers sneller met OC aan de slag gaan wanneer dit ondersteuning biedt bij de sociale rollen die ze innemen. Als je OC-mentor wordt, heb je een unieke kans om kennis te maken met nieuwe, belangrijke sociale rollen.

OC-gebruikers vinden die mentor kunnen worden

Voor docenten of therapeuten:

  • Kennen we een OC-gebruiker die geen cliënt is maar een mentor, die ons inzicht geeft in het gebruik van OC?
  • Kennen onze cliënten of studenten rolmodellen die OC gebruiken om doelen te bereiken die misschien onbereikbaar lijken? Hebben we ze geholpen oudere OC-rolmodellen te vinden in de situaties waarin ze meer willen bereiken, zoals in het hoger onderwijs, toekomstige carrières of vrijwilligerswerk?
  • Kennen onze jongste of net beginnende OC-gebruikers voorbeelden van OC-gebruikers met meer ervaring, die ze kunnen observeren en waarvan ze kunnen leren?
  • Hebben we OC-gebruikers uitgenodigd om presentaties te geven op onze professionele conferenties?

Voor familieleden of vrienden van iemand die OC gebruikt:

  • Zijn er anderen in onze gemeenschap die ook OC gebruiken?
  • Kunnen we helpen bij het vinden van online community's met OC-gebruikers? Bekijk onze lijst in het onderdeel Bronvermeldingen.

Professionele mentoren

Therapeuten melden dat ook binnen het vakgebied logopedie maar beperkt OC-training wordt gegeven. Het vakgebied logopedie is zo breed, dat relatief weinig therapeuten zich kunnen specialiseren in OC. Slechts een handvol universiteiten biedt een diepgaand overzicht van OC-onderzoeken en -theorie, en in slechts een paar van deze universiteiten is een brede reeks OC-opties geïmplementeerd. Docenten melden dit ook over hun training en onderzoeken. Docenten en therapeuten die nieuw zijn in dit vakgebied hebben dus net zo hard een mentor nodig als de OC-gebruikers die ze ondersteunen.

“Zorg dat je een breed scala aan OC-gebruikers betrekt bij je conferenties, literatuur en onderzoeken – niet alleen als onderzoeksonderwerp maar als mensen die meehelpen bij de ontwikkeling van dit vakgebied. Het is belangrijk dat we worden gezien als experts in OC en communicatiebeperkingen, net als mensen die een bepaalde opleiding hebben afgerond of werkervaring hebben. Zorg dat je minstens een handvol OC-gebruikers beurzen en reisvergoedingen biedt voor je professionele conferenties. Zorg ervoor dat ook wij presentaties kunnen geven, niet alleen als symbolische cliënten maar als mensen die iets toe te voegen hebben.”
~endever* corbin, OC-gebruiker

Professionele mentoren op het gebied van OC zijn overal te vinden op social media en op conferenties voor OC, technologie of speciaal onderwijs.

Zoek naar professionele mentoren die:

  • kunnen uitleggen wat de meerwaarde is als je een aantal verschillende OC-oplossingen gebruikt, in plaats van één systeem voor alle cliënten of studenten
  • nieuwe manieren voorstellen waarop iemand zijn bestaande OC-technologie kan gebruiken, in plaats van erop aandringen dat OC-gebruikers hun hele systeem veranderen
  • flexibele en uitgebreide criteria benoemen die een OC-systeem 'adequaat' maken, zoals het voldoen aan een brede reeks communicatiebehoeften
  • multimodale communicatie respecteren en communicatie aansporen, in plaats van erop aandringen dat OC-gebruikers op een andere manier communiceren
  • OC-technologieën voorstellen waarmee communicatie in vele situaties wordt bevorderd, bijvoorbeeld bij fysieke ontmoetingen, via e-mail en via social media
  • aantonen dat ze voor het implementeren van OC recent training hebben gevolgd, die dieper ingaat op het onderwerp dan een universiteitsprogramma
  • zich richten op het bieden van interventies voor taalontwikkeling, en geen achterhaalde toetsing gebruiken om te bepalen wie wel (of niet) kunnen profiteren van OC.

Ben je al een OC-mentor?

Deel je ervaringen, kennis en vaardigheden! Je kunt een blog schrijven, workshops geven of presentaties geven op conferenties. Bij de meeste OC-conferenties kunnen OC-gebruikers die een presentatie geven zich gratis of met korting registreren.

Samenvatting

De OC-mentor helpt anderen bij het implementeren van OC. Het kost veel moeite om OC te leren gebruiken en dit middel vaker in te zetten. Zoek een mentor die je kan helpen bij dit traject!

Bronvermelding en links

Blogs van OC-mentoren

Professionele mentoren

Socialmediagroepen

OC-conferenties

Bronvermelding

  • Blackstone, Williams, & Wilkins (2007). Key principles underlying research and practice in AAC. Augmentative and Alternative Communication, 23 (3)), 191-203.
  • AAC Agreements: Universal Principles for AAC Intervention: a summary
  • Paterson, H. (2017); The use of social media by adults with acquired conditions who use AAC: current gaps and considerations in research. Augmentative and Alternative Communication, 33(1), 23-31.