De do’s en don’ts van OC - diverse communicatiemethoden

  • 3 minuten lezen

We gebruiken allemaal verschillende manieren om te communiceren. Vaak gebruiken OC-gebruikers de snelste en meest efficiënte communicatiemiddelen die ze op dat moment tot hun beschikking hebben. Respecteer elke manier van communicatie, omdat dit een rol speelt bij het worden van een effectieve communicator!

David Niemeijer van AssistiveWare en Jane Farrall hebben de handen ineengeslagen en de poster “De do’s en don’ts van OC” gecreëerd in het kader van de internationale maand van de ondersteunde communicatie. In dit blog leggen we een van deze do’s en don’ts uit.

Er zijn ontelbare manieren om te communiceren.

Denk maar eens aan een gemiddelde dag: je praat tegen je gezinsleden, zwaait naar de buurvrouw, stuurt een e-mail naar een collega, sms’t naar je broer, post een Facebookberichtje op de pagina van een vriend, of je stuurt misschien wel een brief aan je oma. Van nature gebruiken we diverse communicatiemiddelen, oftewel communicatiemethoden.

Sta alle vormen van communicatie toe

Dit geldt natuurlijk ook voor OC-gebruikers. Ook zij zetten het liefst meerdere communicatiemethoden in om iets onder woorden te brengen. Denk aan een combinatie van stemgeluiden, (halfgevormde) woorden, foto’s, afbeeldingen of voorwerpen aanwijzen, gebarentaal, natuurlijke gebaren, lichaamstaal, gezichtstuitdrukkingen en natuurlijk hun OC-systeem.

Meestal gebruiken ze het communicatiemiddel dat op dat moment het snelst en meest doeltreffend werkt. Al deze methoden dienen hun eigen doel. En wij dienen hun communicatiemethoden stuk voor stuk te waarderen, respecteren en beantwoorden.

Het is mogelijk dat een OC-gebruiker in bepaalde situaties kiest voor het OC-systeem, maar op een ander moment een minder formele communicatiemethode toepast. Hij/zij spreekt bijvoorbeeld enkele woorden uit via het OC-systeem, zoals “Ik wil dat”, en wijst daarbij naar het betreffende voorwerp. Of hij/zij wijst een afbeelding op het afbeeldingenschema aan, zoals “bibliotheek”, terwijl hij/zij met lichaamstaal de vraag uitbeeldt wanneer jullie naar de bibliotheek gaan. Een andere mogelijkheid is dat OC-gebruikers hun systeem inzetten als hun gesprekspartner hun gebaren en stemgeluiden niet begrijpt. Kortom, er zijn veel combinaties en oplossingen te bedenken om een boodschap met succes over te brengen.

Nick gebaart
Nick gebruikt gebarentaal, stemgeluid én Proloquo2Go

OC is geen toetsmethode

Het is belangrijk om te onthouden dat OC niet bedoeld is als toetsmiddel. Als een kind aan jou iets duidelijk heeft gemaakt, via welke communicatiemethode dan ook, en jij geeft aan dat je de boodschap hebt begrepen, dan is het onredelijk om te eisen dat hij/zij de mededeling herhaalt met behulp van het OC-systeem. Laat ik een voorbeeld geven:

Een kind spreekt het woord 'meer' uit en wijst naar een potje bellenblaas. De boodschap is duidelijk: hij/zij wil meer bellen zien. Wat doe je?

  • A. Je schuift het OC-systeem onder zijn/haar neus en je zegt 'En nu vraag je het nog eens met je spraakcomputer', met de bedoeling dat het kind de vraag om meer bellen herhaalt via het OC-systeem. Of...
  • B. Je grijpt de kans aan om te modelleren en de taalvaardigheid van het kind te verbeteren: je pakt het OC-systeem en zegt 'Aha! Je vertelt me dat je... meer bellen wil', terwijl je 'meer bellen' aantikt op het OC-systeem. Je kunt zelfs een uitgebreide boodschap modelleren, in de trant van 'Bellen blazen is geweldig', of 'Wie kan de grootste bel blazen?', of 'Pak ze dan, als je kan!'.

Je begrijpt het al: B is de beste keus. Beschouw elke communicatiepoging als een mogelijkheid om sociale interactie aan te gaan en taal te modelleren. En respecteer alle vormen van communicatie, want ze dragen allemaal bij aan de spreekvaardigheden van de OC-gebruiker.

Referenties

Auteurs

Geschreven door